Interview met kernteam over onderwijs en zorg
Een relatief nieuw kernteam VO zet in op een sterke verbinding tussen onderwijs en zorg. We spraken hierover met Lidwien Remmers, stedelijk manager Stichting Jeugdteam Zaanstad, Cissy Nieuwenweg, beleidsadviseur Jeugd & Onderwijs en Fanny de Vries, beleidsmedewerker-bestuurssecretaris SVZ.
Het kernteam VO heeft twee nieuwe leden: Cissy is in september aangeschoven en Fanny in maart. Lidwien maakt vanaf 2016 deel uit van dit team. Samen vormen zij (een deel van) het kernteam dat zich inzet voor passend en inclusief onderwijs voor iedere jongere in de Zaanstreek. En werken zij aan de doelstellingen die staan in ons SVZ Ondersteuningsplan 2024-2028 (OSP).
Wat doet het kernteam?
Lidwien: ‘We zijn de voorbereidende groep voor het Op Overleg Gericht Overleg (OOGO). We pakken onderwerpen op en kijken hoe we dat kunnen verbeteren.’
Cissy: ‘Het belangrijkste doel is dat we onze samenwerking versterken tussen onderwijs en zorg.’
Fanny: ‘Op beleidsniveau vormt het kernteam de inhoud. De besluiten liggen op bestuurlijk niveau.’
Cissy: ‘En dan heb je de praktische uitvoering. Wij zitten daar tussen. En wat we daar zien, scherpen we eventueel aan.’
Hoe is de verbinding nu tussen onderwijs en zorg?
Cissy: ‘Er is zoveel gaande in het passend en inclusief onderwijs, en bij de jeugdteams, en bij de jeugdzorg dat het ook continu herijken is in de samenwerking.’
Lidwien: ‘We vinden elkaar. Dat is winst met jaren terug toen er nog geen kernteam was. Het fundament dat het kernteam er is, maakt dat we elkaar niet meer loslaten. Nu slaan we sneller bruggen naar onderwerpen en naar mensen. Twintig jaar geleden waren onderwijs en zorg compleet gescheiden werelden.’
Fanny: ‘We hebben enorme uitdagingen zowel financieel als maatschappelijk. Dat herkennen we allemaal. Maar als je concreet kijkt naar wat we hebben bereikt dit jaar. Er zijn nu twee OOGO’s per jaar. Daar worden op bestuurlijk niveau inhoudelijk de onderwerpen met elkaar besproken.’
Wat is nu actueel voor de Zaanstreek?
Lidwien: ‘De afgelopen jaren hadden we in toenemende mate te maken met maatschappelijke problemen zoals armoede en echtscheidingen. We zien dat kinderen door niet kindgebonden factoren niet goed meer tot leren komen en eerder thuis komen te zitten.’
Cissy: ‘Op corona of scheidingen hebben we geen invloed. We hebben wél invloed op hoe wij met deze kinderen omgaan. We kunnen rekening houden met hun omstandigheden. We hebben allerlei activiteiten om bij de ouders ook het besef te krijgen wat scheidingen betekent voor kinderen.’
Fanny: ‘Er is meer informatie te vinden voor iedereen, voor kinderen en ook voor docenten en hulpverleners. Dat helpt. Elke schoolwisseling is er één te veel. De trend is nu om proberen kinderen in de regio in een kleinschaliger woonvoorziening op te vangen zónder schoolwisseling.’
Cissy: ‘Wij als gemeente Zaanstad zijn daar ook mee bezig, zodat kinderen niet automatisch van hun eigen school worden uitgeschreven en naar een andere school moeten.’
Lidwien: ‘Het onderwijs kan een beschermende factor zijn bij een kind dat het moeilijk heeft. Als er een mentor is die weet hoe het met jou (thuis) gaat, dan helpt dat. Je kunt anders omgaan met kinderen die te laat komen. Door onze aanwezigheid op school hoop ik dat de lijnen kort zijn, dat signalen uit het onderwijs tijdig aankomen bij jeugdhulp en bij ouders.’
Wat is er nog meer actueel?
Fanny: ‘Voor SVZ is dat de Zaanse Thuiszittersaanpak. Daarmee willen we binnen het onderwijs ervoor zorgen dat alle leerlingen les volgen. En dat kunnen we niet alleen. Aan die aanpak hebben wij allemaal – en nog veel meer partijen – meegeschreven. We zijn nu bezig met de puntjes op de i. En dan hebben we een regionale aanpak hoe we alle leerlingen naar school krijgen en hoe we de schoolaanwezigheid omhoog krijgen. In vergelijking met de vorige aanpak ligt de nadruk op de schoolaanwezigheid.’
Lidwien: ‘Ja. We focussen ons meer op het voorkomen van uitval.’
Het Ondersteuningsplan is in april gepubliceerd. Is er al een eerste succes te noemen?
Fanny: ‘De OOGO’s noemde ik al eerder. En daarnaast is er het Regionale Expertise Team (RET). Ik merk dat de verbinding in dit team steeds beter wordt. Laatst hebben we daar over een vo-leerling goed overleg gehad waarbij SVZ aansloot. Voorheen kwamen die vragen minder snel bij ons terecht.’
Lidwien: ‘Dit is iets in ontwikkeling.’
Cissy: ‘Het feit dat er zo’n team is, is een eerste stap. Maar er mogen ook nog andere zaken voor georganiseerd worden.’
Lidwien: ‘Misschien is ook een succes de aanzet tot een langjarige ontwikkelagenda onderwijs en jeugdhulp. Dat is een agenda, ook met het primair onderwijs, waar we langjarige ontwikkelingen vasthouden en niet meer loslaten.’
Hoe verloopt het contact met scholen en waar zijn veel scholen mee geholpen?
Lidwien: ‘Dat is een complexe vraag. We hebben vo-scholen met een sterke ondersteuningsstructuur en we hebben scholen waar complete veiligheidsteams (door bijvoorbeeld geweld of drugs) vanuit weer een andere tak van de gemeente zijn opgetuigd. Het wisselt echt per school. We hebben scholen waar we een aantal uren per week rondlopen en er zijn scholen waar we nauwelijks komen. Het is maatwerk. Het is zeker nog niet af en het is zeker nog niet ideaal, de aanzet is er.’
Cissy: ‘Aan de ene kant is het de kracht om goed met elkaar te kijken wat is er voor deze kinderen, voor dit team, voor deze school nodig en in hoeverre kan je daarbij aansluiten? Dat is meteen ook de zwakte, dat is geen uniformiteit en dat moet je elke keer met elkaar uitpuzzelen. Het is een zoektocht.’
Fanny: ‘Ik wil daar aan toevoegen dat er in de basis binnen elke school wél een aantal vaste afspraken zijn. Elke school heeft op regelmatige basis een soort leerlingenoverleg met externe partijen waaronder jeugdhulp. Juist om de leerlingen te bespreken waar adviezen van buiten onderwijs voor nodig zijn.’
Wat staat er de komende tijd op de agenda?
Cissy: ‘Vooral uit de meerjarenplanning valt winst te halen. En we praten met elkaar over de grote uitdagingen die er zijn met bezuinigingen en personeelstekorten. Welke keuzes maken we dan? Keuzes zijn soms pijnlijk maar het maakt ook scherp waar we samen voor staan.’
Fanny: ‘We willen allemaal hetzelfde: elke leerling naar school in de regio. Vandaar dat we blijven gaan voor onze doelstelling: sterke verbinding tussen onderwijs en zorg.’
Lees ook de update over doelstelling 4 uit ons OSP.
Foto Kernteam VO, van links naar rechts: Fanny de Vries, Lidwien Remmers, Cissy Nieuwenweg
